Czosnek niedźwiedzi także motywem pracy bieszczadzkiego przewodnika

Jako bieszczadzki przewodnik pokazuję turystom nie tylko punkty widokowe i zwierzęta. patrząc na mape Bieszczad często godne uwagi są rośliny. Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum L.) jest właśnie taką rośliną. Rozpoczynając sezon wycieczkowy w Bieszczadach, wczesną wiosną lubię zatrzymywać się na czosnek w okresie około obiadowym. Trochę tak, jak to ma miejsce z grzybami jesienią. Czosnek niedźwiedzi w latach 2004 do 2016 był objęty częściową ochroną gatunkową. Jego zanikanie wynika z błędów prowadzenia lasu przez leśników. Czosnek rośnie w wilgotnym runie liściastym, a pazerni na zysk leśnicy często zmieniają strukturę lasu. Niby chaotycznie rosnące lasy liściaste są zmieniane na monokultury iglaste. Kolejnym błędem jest niszczenie jego siedlisk podczas prac leśnych.

Przekazywanie tej wiedzy jest na bieszczadzkich wycieczkach bardzo przyjemne. Turyści siedzą sobie w czosnkowej polanie, a ja, bieszczadzki przewodnik opowiadam. A oni ten czosnek jedzą.

Bieszczadzki przewodnik w sam raz na wiosnę.

W książce „Nieodkryte Bieszczady istnieją naprawdę” opisuję pory roku, ich kluczowe cechy pozytywne oraz zagrożenia. Czosnek niedźwiedzi jest typowo wiosenną rośliną. Botanicy mówią o takiej roślinie „aspekt wiosenny”, czyli o roślinie, która w na ogół ciemnym runie wyrasta, zanim drzewa wypuszczą liście. Właśnie wczesną wiosną, kiedy korony bieszczadzkich buków jeszcze się nie zazielenią, przy ziemi jest jeszcze dość światła aby rośliny odbyły swój cykl wegetacyjny. Podczas kwitnienia białe kwiaty czosnku niedźwiedziego falują na wietrze. To bajeczny widok. Czosnek niedźwiedzi od dawna wykorzystywany jest jako roślina ozdobna, jadalna i lecznicza. Jadalne są wszystkie części rośliny. Wąską cebulę wykorzystuje się jak zwykły czosnek, liście dodaje się do sałatek i past, a kwiatowe pędy kisi, jak ogórki. W Bieszczadach, to bardzo ciekawy czas. Intensywnie rozwija się nie tylko czosnek niedźwiedzi, warto nazrywać choćby mięty, która przed kwitnieniem jest wyjątkowo aromatyczna.

Czosnek niedźwiedzi okiem bieszczadzkiego przewodnika

Dla mnie osobiście, czosnek niedźwiedzi ma dwie zalety: opowiadam o nim bieszczadzkim turystom. Ci dziwią się, że wchodzę do lasu i jak jakaś koza pałaszuję jakieś zielsko z ziemi. Opowiadam im o tym, że czosnek niedźwiedzi znany był od najdawniejszych czasów. Jako roślina odtruwająca, ceniony był bardziej niż czosnek zwyczajny. W praktyce jego właściwości są faktycznie lepsze, a obciążenie żołądka i wątroby nieznaczne (czego nie mogą powiedzieć doświadczeni wędrowcy o czosnku zwyczajnym). Lista dolegliwości jaką leczy czosnek niedźwiedzi zdaje się nie mieć końca. Kolejna i najważniejsza zaleta czosnku niedźwiedziego to smak. Bardzo go lubię i kiedy tylko jest możliwość zajadam się nim do granic rozciągliwości żołądka. Tę roślinę można jeść zawsze i do wszystkiego. Ilość substancji czynnej wyklucza możliwość przedawkowania czy przejedzenia.

Wykorzystanie kulinarne czosnku niedźwiedziego nazbieranego w Bieszczadach

Można zjadać wszystkie części rośliny. Cebule czosnku niedźwiedzego używa się tak zwykłego czosnku.
Kwiaty czosnku niedźwiedziego wykorzystuje się do sałatek, jako dekorację i pikantny dodatek. Liście czosnku, zbierane przed kwitnieniem, zjada się na surowo lub po ugotowaniu, w formie pasty przypominającej pesto.

Zagrożenia związane z czosnkiem niedźwiedzim

Czosnek można pomylić z konwalią majową. Rośliny te są względnie podobne. Różnią się siedliskiem, no i konwalia nie pachnie czosnkiem. Jednak gapa może się pomylić i dlatego o tym piszę. Ostrożnie!